Ostrość wzroku spada w miarę upływu lat. Nawet osoby obdarzone dotychczas sokolim wzrokiem w podeszłym wieku muszą korzystać ze szkieł korekcyjnych, aby przeczytać książkę, gazetę lub niewielki druk na opakowaniu produktów w sklepie. Nie są to zmiany niepokojące. Ważne jest jednak, aby odróżnić ten postępujący proces starczych zaburzeń akomodacji oka (utrudnione widzenie przedmiotów z bliska, dalekowzroczność) od innych, dużo groźniejszych zaburzeń widzenia. Najczęstsze schorzenia okulistyczne dotykające seniorów to zaćma oraz jaskra. Każda z nich może w dużym stopniu upośledzać widzenie pacjenta, a w skrajnej postaci prowadzić do całkowitej utraty wzroku. Na szczęście zarówno zaćmę, jak i jaskrę można skutecznie leczyć, ograniczając ryzyko ich powikłań.
[b]Jak odróżnić zaćmę i jaskrę?[/b]
Chociaż obydwa schorzenia dotykają narządu wzroku, każde z nich przebiega w nieco innym mechanizmie, co przekłada się na znaczne zróżnicowanie objawów. Jaskra może przebiegać w sposób nagły i gwałtowny lub tlić się powoli w oku pacjenta powodując zmiany przewlekłe, ale mniej nasilone. Ponieważ w przebiegu jaskry rośnie ciśnienie płynu wewnątrzgałkowego stale obecnego w oku, chory może odczuwać silne bóle w oczodole, bóle głowy, promieniujące również do szyi i karku. W czasie nasilenia dolegliwości pacjent często łzawi, czuje pieczenie lub świąd oka. Okresowo pojawiają się zaburzenia widzenia- zamglenia, a także charakterystyczne dla jaskry pulsujące, kolorowe kształty przed oczami. U większości osób przybierają one postać tęczowych kół, ale mogą także ograniczać się do punktów lub nieokreślonych kształtem figur. Przebieg zaćmy charakteryzuje przede wszystkim powolna i stopniowa wzroku. Chory traci ostrość oglądanych przedmiotów, widzi je niejako za mgłą, rozmyte i niewyraźne. Prowadzi to do częstego przecierania okularów lub oczu, żeby zniwelować uczucie zabrudzeń w polu widzenia.
[img]http://www.opiekunki-forum.pl/obrazy/d11.jpg[/img]
[b]Jakie zmiany w oku wywołują zaćmę i jaskrę?[/b]
Obie choroby posiadają jasno zdefiniowaną przyczynę, zlokalizowaną w narządzie wzroku. Jaskra seniorów wywołana jest zwiększeniem ciśnienia w gałce ocznej, zablokowaniem odpływu płynu wewnątrzgałkowego oraz jego uciskiem na tarczę wzrokową. Zmiany te występuje niezmiennie u pewnego procenta osób, a czynnikiem im sprzyjającym może być miażdżyca oraz niskie ciśnienie krwi. Jaskra może też rozwinąć się w następstwie urazu lub stanu zapalnego gałki ocznej, częściej jednak powstaje samoistnie. Zaćma, inaczej nazywana kataraktą, spowodowana jest przez powstające z wiekiem zmętnienie soczewki oka. W jej wnętrzu gromadzą się skoagulowane białka komórkowe, które z wiekiem utraciły swe funkcje i stały się odpadami. Na rozwój zaćmy może wpłynąć długotrwałe narażenie na różne typy promieniowania (rentgenowskie, ultrafioletowe) oraz palenie papierosów.
[b]Czym może skutkować nieleczona zaćma lub jaskra?[/b]
Stopniowe ograniczenie ostrości widzenia występujące zarówno w jaskrze, jak i zaćmie nie ustąpi samoistnie. Wręcz przeciwnie, czas działa na niekorzyść chorych. Ostatnim stopniem każdej z chorób jest całkowita utrata wzroku- w mechanizmie zmętnienia soczewki lub zaniku tarczy nerwu wzrokowego. W przypadku zaćmy utrata wzroku jest dość łatwo odwracalna.
[b]Jak opiekować się chorym na zaćmę lub jaskrę?[/b]
Pacjent cierpiący na schorzenia okulistyczne powinien pozostawać pod stałą kontrolą lekarza specjalisty, który w odpowiednim czasie podejmie decyzję o zaplanowaniu zabiegu operacyjnego. W obu przypadkach jest to jedyna metoda trwałego leczenia, która umożliwia pacjentowi powrót normalnego widzenia. Początkowe stadium jaskry może być leczone kroplami dogałkowymi, które obniżają ciśnienie płynu wewnątrzgałkowego, nie zawsze jednak chorobę da się opanować w ten sposób. Opieka nad osobą z zaburzeniami wzroku musi uwzględniać jej trudności w rozpoznawaniu kształtów, osób, przedmiotów. Po wykonanym zabiegu operacyjnym pacjent pozostaje w szpitalu zazwyczaj zaledwie kilka dni. Dalsza opieka prowadzona jest w domu, gdzie otrzymuje on zalecone przez lekarza preparaty. Podopieczny może w tym okresie skarżyć się na suchość gałek ocznych i dyskomfort widzenia. Pomocne mogą być tak zwane sztuczne łzy nawilżające soczewkę oka, stosowane jednak zawsze po konsultacji z lekarzem. Osoba podająca leki okulistyczne (krople, maści) musi pamiętać o sterylności tego procesu- w okresie pooperacyjnym bardzo łatwo o zakażenie mogące zniweczyć efekty zabiegu. Pacjent w okresie rekonwalescencji musi też ograniczyć pochylanie się i podnoszenie ciężarów.